Op herhaling door Albaniė - 6
Van Voskopojė naar Griekenland

In Voskopojė wonen nu nog maar 500 mensen en van de kerken staan er nog slechts zeven min of meer overeind.



Plattegrond van Voskopojė


De bevolking van Voskopojė begint in te zien dat de kerken en de fresco's het potentieel hebben om van hun dorp een toeristische trekpleister te maken. Het valt op dat het dorp redelijk schoon is, hoewel het toch echt wel een boerendorp is. De meeste weggetjes zijn of worden bestraat en er staan warempel overal wegwijzers naar de bezienswaardigheden.

Voskopojė - Boerendorp



Boerenschuur middenin het dorp



Schuur voor groot landbouwgereedschap


Twee boeren die thuiskomen van het werk op het land




Boerenerf middenin het dorp




Het hooi wordt hier op z'n Albanees
om een paal te drogen gelegd / gehangen




'Plukladder' tegen een kersenboom




Een houtzagerij



Opslagplaats annex drogerij voor de houtzagerij


Voor de bouw van de houtzagerij heeft men de stenen van de verwoeste kerkjes gebruikt. Het rechterdeel van de houtzagerij is misschien zelfs wel een origineel overgebleven deel van een oude kerk waaraan later de rest van de zagerij is vastgebouwd.

Voskopojė - Toeristische trekpleister: de Byzantijnse kerken

Wat de kerken zo bijzonder maakt zijn de op de binnen- en buitenmuren aangebrachte fresco's en schilderingen. Deze zijn dikwijls behoorlijk wat 'jonger' dan de kerkgebouwen zelf, maar wel van bijzonder grote culturele waarde. Ze zijn geschilderd in het begin van de zeventiende eeuw door de op de Balkan befaamde schilders Selenica en de gebroeders Konstantin.

Men zegt dat de fresco's op dit ogenblik worden gerestaureerd. Men zegt ...! Wij zien daar helaas niets van, want overal in Albaniė is de toegang tot de oude kerken streng verboden voor de toeristen, net als tot vrijwel alle archeologische vindplaatsen trouwens.

De kerken verkeren bouwtechnisch voor het merendeel in een erbarmelijke staat en zijn door het risico van instorting ronduit gevaarlijk. Ze zijn al zeer lang niet meer in gebruik, want er huisden in de regio slechts een klein aantal herders met hun kuddes. En ... weer en wind hebben zodoende eeuwenlang vrij spel gehad.

In het verleden hebben aardig wat mensen de behoefte gevoeld om hun naam in de schilderingen te krassen, of 'gewoon' vanwege hun godsdienst te beschadigen. Dat is overigens vaan alle tijden. Zo heeft Lord Byron ooit zijn naam diep gekerfd in het kostelijke, witte marmer van de tempel van Poseidon in Sounion in Griekenland. En wat te denken van de bezigheden van IS op dit ogenblik in Syriė?

We oriėnteren ons eerst even zittend in een leuk restaurantje waar ze ons in het Grieks te woord staan en na een Griekse salade (ja, met feta!) lopen we over de oude Via Egnatia (de echte!) naar de enigszins buiten het dorp liggende kathedraal gewijd aan 'De Dood van Maria', de Kisha e Sjetja e Shėn Marisė, in Albaniė ook wel de 'Albanese Aghia Sophia' genoemd.



De enige echte oude Via Egnatia


Kisha e Sjetja e Shėn Marisė

De kerk is geheel ommuurd. De toegangspoort tot de kerk maakt deel uit van de ommuring en van de klokkentoren. Het kost ons enige moeite om over de ommuring naar de kerk zelf te kijken.



De - stevig gesloten - deur van de 'Albanese Aghia Sophia'



De kerk met de ommuring en de klokkentoren


Het dak van de kerk, of beter van de galerij aan de oostzijde, is grotendeels ingestort. Alleen aan de noordkant van de kerk is daar het dak bewaard gebleven en daaronder bevindt zich een fraaie schildering van Maria met Christus op de arm.

Duidelijk is aan de zuidkant van de kerk te zien dat er ooit drie aanbouwsels met koepels hebben gezeten; de ramen daaronder zijn er veel later in gezet



De muurschildering van Maria met het kind op de arm bevindt zich aan de noordkant waar de galerij in stand is gebleven


Rruga Shėn Kolli

De kerk van Aghios Nikolaos (Rruga Shėn Kolli) ligt middenin het dorp en heeft eveneens een klokkentoren.



De kerkfontein maakt reclame voor de zeer profane
Miss Albaniė-verkiezingen



Rruga Shėn Kolli (De kerk van Sint Nicolaas)





De betekenis van het kruis is duidelijk; die van de tekst op de steen daaronder voor ons veel minder


De klokkentoren van de Sint Nicolaaskerk


Er staat ook een muur omheen, maar die is dikker dan hoog en het kost ons weinig moeite om vrij uitzicht te krijgen op de oostelijke muur met de vrijwel intact gebleven galerij. Van de schilderingen kan men niet zeggen dat die ongeschonden zijn, maar er valt bij nadere beschouwing toch wel erg veel moois te ontdekken. Vooral de figuur van Sint Nicolaas boven de deur is zeer de moeite waard.







Sint Nicolaas


Bijzonder aardig zijn ook de min of meer geometrische patronen die door bakstenen gevormd zijn in de buitenmuur van de galerij.


Versiering met bakstenen


Kisha e Shėn Mėhillit

Buiten het dorp, middenin het boerenland, ligt de kerk gewijd aan de Heilige Michaėl (Shėn Mėhillit).


De Sint Michaėlkerk


In het open land valt pas goed de bijzondere bouw van de kerken op: ze lijken op lange, hoge boerenschuren. Van de Ottomanen, die in de bloeitijd van Voskopojė de heersers waren over de regio, mochten Christenen geen koepels op de kerken bouwen. Dat recht was voorbehouden aan de moskeeėn. De christelijke bouwmeesters uit die tijd wisten echter dit verbod op handige wijze te omzeilen: ze bouwden de koepels ónder het dak! Die werden dan op de gebruikelijke manier beschilderd met een afbeelding van Christus.

We hebben dit helaas allemaal dus niet kunnen bewonderen. Ook de galerij van Sint Michaėl is zwaar vervallen. Slechts een klein deel aan de noordzijde is samen met de wandschildering bewaard gebleven.


Ook van de kerk van Sint Michaėl is het overgrote deel van de galerij ingestort



Nog meer kerken, helaas niet voor ons!

Een nog verder van het dorp gelegen kerk is compleet onbereikbaar, niet alleen door de modder op de weg, maar vooral omdat er metershoge bergen zand liggen om de toegangsweg naar de kerk op te hogen.

Aan de andere kant van het dorp moet zich nog een kerk en een klooster bevinden. Ook daar naartoe is de weg totaal onbegaanbaar omdat die ondergelopen is. Zelfs lopend is het niet te doen. Wij komen niet verder dan de antieke 'Brug van Johannes de Doper'.

Hoewel we dus eigenlijk niet al te veel van het moois van Voskopojė hebben kunnen zien, stappen we toch met een tevreden gevoel weer de auto in. Wat we wél hebben gezien was beslist de moeite waard.

Naar Griekenland

Klik op de kaart om deze te vergroten


We reppen ons naar het meer van Ohrid. Bij Korēė gaan we heel even de stad in. De buitenwijken zijn van een treurigstemmende ellende, maar de binnenstad, vooral rondom het grote park in het centrum, is best wel gezellig. Bijna Grieks!

Bij een supermarkt aan de uitvalsweg naar het noorden doen we snel een paar inkopen. Wij zijn de winkel nog niet uit of het gaat verschrikkelijk onweren. Het idee om naar Ohrid te gaan laten we dan onmiddellijk varen. Nu maar meteen naar Griekenland!

Als we bij de Albanees-Griekse grens aankomen hebben we geen enkel idee waar we naartoe moeten. Vreemd en stom genoeg heb ik geen enkele recente wegenkaart van Griekenland bij me. Waar gaat de weg waarop we nu in Griekenland rijden heen? We moeten maar zien waar we terechtkomen.

Na zo'n tien minuten houdt het op te regenen en weer tien minuten later komen we in 't zonnetje een grote weg tegen. We kunnen alleen maar rechts- of linksaf. Op de gok kiezen we voor rechtsaf. Na een kwartiertje rijden blijken we op een pas geopend gedeelte van de nieuwe Via Egnatia te zijn. Dan op de wegwijzer op een portaal boven de weg een bekende naam: Kastoria! En ook Igoumenitsa 296 km! Als we flink doorrijden kunnen we in drie uur op onze camping in Riza zijn!

Dat flinke doorrijden kost geen enkele moeite. De weg is uitstekend en er is geen sterveling die er gebruik van maakt. In drie uur komen we welgeteld zes (6!) auto’s tegen. We hoeven maar twee keer te stoppen voor een tolpoortje: totale kosten € 6,00!

En zo komen we zéér onverwacht op onze camping. Van Albaniė naar Riza in drie uur! Wie had dat ooit gedacht? Wij vanmorgen in 'the Middle of Nowhere' zeker niet.


???


<-- Van 'the Middle of Nowhere' naar ...  


© Ben de Graaf Bierbrauwer

Reacties naar benilse@quicknet.nl
https://bgbpix.nl